Sociaalcontract

Als we het over contractfilosofen hebben, hebben we het meestal over drie heren. Thomas Hobbes, John Locke en Jean-Jaques Rousseau. Alle drie hadden zij hun idee over de natuurtoestand, een situatie waarin mensen leefden in een onbeperkte vrijheid. Bij alle drie sluiten de mensen, om verschillende redenen, een soort sociaal contract. Hierin leveren zij een stukje van hun eigen vrijheid in aan het algemeen.

Thomas Hobbes schreef in 1651 zijn 'Leviathan en was daarmee de eerste contractfilosoof. Hij beschreef de natuurtoestand als een oorlog van allen tegen allen. Er heerste schaarste en mensen hadden geen besef van goed en kwaad. Iedereen vocht tegen iedereen en nam wat hij nemen kon.
Deze toestand eindigde toen de mensen bereid waren een beetje van hun vrijheid in te leveren en in handen te geven van een soeverein, waardoor de 'oorlog' ophield.

John Locke heeft een positiever beeld van de natuurtoestand. In 1689 komt 'Second Treatise of Government' uit. Volgens Locke is de natuurtoestand een toestand van overvloed. Verder bestaat er geen eigendom. Alles is voor iedereen te gebruiken.
Er komt een eind aan deze natuurtoestand als mensen eigendom afgrenzen. Mensen krijgen ruzie en moeten deze conflicten zelf oplossen.
In een sociaal contract worden deze zaken door een soort regering beslecht. Deze regering heeft echter (anders dan bij Hobbes) geen absolute macht. Zij kan afgezet worden als zij het recht van het volk niet naleeft. Verder kan bij veranderde omstandigheden ook het sociale contract veranderd worden.

Jean-Jaques Rousseau heeft ook een positief beeld bij de natuurtoestand. Hij noemt dit een onbedorven natuurstaat. Net als bij Locke komt hier een einde aan als mensen zaken in eigendom nemen, de oorzaak van ongelijkheid en uitbuiting.
Het sociaal contract berust bij hem op de volkssoevereiniteit, of de wil van het volk als enige bron voor het staatsgezag en het recht. Net als Locke gaat hij in tegen het absolutisme, maar hij gaat nog een stapje verder. Bij hem heeft niet een persoon, of een groepje personen de macht over de samenleving, maar besluiten individuen een gemeenschap te vormen en sluiten een sociaal contract.

Een vierde naam die tóch nog even genoemd moet worden is John Rawls. In 1971 blies hij met zijn werk 'A Theory of Justice' het sociaal contract nieuw leven in. Hij bedacht een gedachte-expiriment waarin de deelnemers geen idee hebben van hun toekomstige positie in de maatschappij. In deze onwetendheid stellen zij een sociaal contract op.

Nu de vragen waarmee we onze redactie aan het werk zetten: welke aspecten van de verschillende natuurtoestanden zien we vandaag terug, en welke vorm van het sociale contract zou het beste zijn?

Bronnen:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Sociaal_contract
http://nl.wikipedia.org/wiki/Thomas_Hobbes
http://nl.wikipedia.org/wiki/John_Locke
http://nl.wikipedia.org/wiki/Jean-Jacques_Rousseau
Afbeeldingen:
http://images.businessweek.com/ss/06/08/personalbest_timeline/source/3.htm
http://thebsreport.wordpress.com/2009/09/14/quote-of-the-day-john-locke/
http://www.filosofia-irc.org/filosofos/r/rousseau/index.html
http://www.rankopedia.com/9/The-Philosopher-Series---Great-American-Philosophers/Step1/6489.htm

Van nature onrechtvaardig

In de filosofie les van vorige week kregen we de opdracht na te denken over rechtvaardigheid. Het was leuk om te zien dat we als ‘nitwits’ toch al snel een paar kernbegrippen aanhaalden, die we veel terug zien nu we meer op dit onderwerp in gaan. Blijkbaar heeft iedereen, zonder zich er eerst in te verdiepen, al een bepaald idee over rechtvaardigheid. Nu is rechtvaardigheid een typische gevoelskwestie. Hoe vaak komt het wel niet voor dat we iets onrechtvaardig vinden, maar niet precies kunnen zeggen waarom dan precies. Dit maakt het ook erg moeilijk om goed over rechtvaardigheid te discussieren, we kunnen argumenten vaak niet onder woorden brengen, omdat ze niet rationeel zijn, maar gevoelsmatig. Vaak wordt deze 'gevoelskennis' ondergesneeuwd door rationele overwegingen, dat terwijl deze toch vrij belangrijk is, anders hadden we er niet zo'n heftig gevoel bij gehad. (Martha Nussbaum)¹ Ik zal deze 'gevoels-argumenten' dan ook meenemen in mijn artikel.
Om het artikel niet te lang te maken ga ik niet op alle vragen in die Gaia gesteld heeft. Ik wil mijn mening geven op de vragen wát we eerlijk moeten verdelen, en de vraag of rechtvaardigheid wel mogelijk is. De uitwerkingen van die vragen raken soms wel aan andere, maar hebben niet de intentie ze te beantwoorden.

De eerste vraag die Gaia stelt is wát we dan rechtvaardig moeten verdelen. Hier hebben we het met ons groepje ook over gehad. We bedachten al snel dat we zaken als geld, geluk, levensmiddelen, werkgelegenheid, etc. bijna niet eerlijk te verdelen zijn, omdat de een zich er veel meer voor inspant dan de ander. In een Utopie zou je deze inspanning kunnen meten, en op grond daarvan uit kunnen betalen, maar in de werkelijkheid kan dat niet.
Omdat we als mens toch graag invloed willen hebben op ons eigen leven, er iets van willen maken, zou een gelijke verdeling van deze zaken geen bevredigende oplossing zijn. Wat verdelen we dan wel? Kansen. We vonden dat niet iedereen hetzelfde zou moeten krijgen als een ander, omdat er relevante verschillen zijn tussen mensen, maar die verschillen hebben allemaal te maken met de persoon zelf, niet met de omstandigheden waarin hij verkeert. Daarom vonden we dat iedereen recht zou moeten hebben op een gelijk begin, en zo dezelfde kansen krijgt. Wat hij met die kansen doet is aan hem.
Dat brengt me op mijn stelling ‘Onrechtvaardigheid zit in de natuur van de mens.’ Deze gelijke kansen zijn namelijk niet te realiseren, omdat mensen niet gelijk zíjn, niet wat betreft interesses, maar wat betreft talenten. De een is nu eenmaal beter in wiskunde, en de ander in sociale vaardigheden. De kansen die je krijgt in je leven hangen voor een goed deel af van je (aangeboren!) talenten. Deze talenten kunnen we wel meer of minder ontwikkelen, maar het verschil zal er blijven. De onrechtvaardigheid zit in de natuur van de mens, omdat onze talenten in onze natuur zitten. Bij zaken als het land van geboorte, het sociale milieu, en een aantal andere zaken zouden in een utopie het verschil nog teniet gedaan kunnen worden, maar onze talenten zitten in onze natuur, daar is niet aan te knutselen.

Bronnen:
- http://mihai.punt.nl/index.php?r=1&id=264221&tbl_archief=0
- http://www.filosofiemagazine.nl/00/fm/nl/121_128/artikel/4997/Martha_Nussbaum:_%E2%80%98In_je_kwetsbaarheid_ervaar_je_het_goede%E2%80%99.html
- http://www.health-spy.com/difference.html
- http://www.extendlimits.nl/index.php/news/news_item/5589/

Rechtvaardigheid

Bij rechtvaardigheid denken we al gauw aan misdaad en straf, rechtspraak. We vinden het met zijn allen rechtvaardig dat je gestraft wordt als je iets fout gedaan hebt. Als we het hebben over een rechtvaardige docent gaat het vaak om iemand die straf uitdeelt op een goeie manier: je krijgt straf als je het verdiend heeft en als twee mensen hetzelfde fout doen krijgen ze dezelfde straf. Hoe zwaar dit soort straffen moeten zijn, en of er factoren zijn die meegenomen moeten worden bij de veroordeling staat ter discussie, maar dat een andere keer.

Rechtvaardigheid gaat niet alleen om misdaad en straf. Rechtvaardigheid gaat ook om een rechtvaardige verdeling. We kennen niet voor niets de weegschaal als teken voor rechtvaardigheid.
Om nu te kijken naar wat voor handelingen rechtvaardig zijn, moeten we eerst eens kijken wat we dan precies rechtvaardig noemen. Wat willen we rechtvaardig verdelen? Hoe doen we dat dan? Zijn er factoren die het rechtvaardig maken de een meer te geven dan de ander? Wie is verantwoordelijk voor het bewerkstelligen van die rechtvaardigheid? Is rechtvaardigheid überhaupt wel mogelijk?

Een mooie taak dus weer voor onze redactieleden, en misschien wil je hier zelf ook wel wat over kwijt?

Het einde als een nieuwe start

Zoals we aan het begin al gezegd hebben, is deze blog begonnen als een opdracht voor school. De opdracht is inmiddels afgerond, maar in de tijd dat we inmiddels online zijn is het meer geworden dan dat. Het is ons project geworden, ons plekje. We hebben van de docent nog één laatste opdracht gekregen. Een laatste artikel waarin we het bloggen evalueren en kijken wat we in die paar weken bereikt hebben. Niet ons laatste artikel dus, maar wel een afsluiting van de opdracht.

Soms heb je zo'n moment dat je je beseft dat een verleden langer is geweest, dan dat de toekomst nog zal zijn. Voor Gaia is dat moment nog niet gekomen. Nog geen einde, maar wel een verandering.
Je kan het zien als volwassen worden. Het begin van je leven heb je gehad. Het moment dat beslissingen voor je genomen worden, en je daarbinnen vrij bent om te doen wat je wilt. Er worden verplichtingen gesteld, richting aangegeven en hulp geboden, Een veilige omgeving om dingen uit te proberen en te leren. We hebben met zijn allen zelfs al een soort pubertijd doorgemaakt, het moment dat de richting wel aangegeven werd, maar wij eigenlijk een andere kant op wilden. Nu is het tijd om volwassen te worden. Zelf beslissingen te maken, zelf richting aan te geven. Maar ook tijd om zelf te zorgen dat dingen gebeuren. Discipline is een woord dat onlosmakelijk verbonden is met het volwassen worden. Als kind, of als puber, doe je dingen omdat het moet, omdat er anders directe consequenties zijn. Als volwassene moet je deze consequenties zelf uitvinden, en zelf de discipline opbrengen om ze te voorkomen.

Het is afwachten of we die discipline in ons hebben, af wachten of nieuwe hoogtepunten en vage consequenties genoeg zijn om door te schrijven en samen deadlines te halen. Of deze blog nou nog een toekomst zal beleven, of dat het blijft bij het verleden dat hij al gekend heeft, de tijd dat de blog online geweest is, en de hoogtepunten die we daaraan beleeft hebben neemt niemand ons meer af. Het was een grote klus, maar voor ons ook een enorm succes!

Baas in eigen hoofd?

Op deze vraag kan ik maar één antwoord geven: "JA!". De mens is baas in eigen hoofd. Mensen beslissen zelf hoe en wat ze willen doen. In God geloven, of niet, bijvoorbeeld. Ik volg God, hoe ik denk dat goed is. Ik bedenk dit allemaal zelf. God is niet de baas over mijn gedachten, of wie dan ook.
Dat je dingen vergeet, is menselijk. Dingen die je al eerder heb gehoort, en een beetje bent vergeten. Als je er aan herinnerd wordt, herken je het vaak wel.

Mijn gitaarleraar heeft een hersenbloeding gehad, toen hij een jaar of 20 was. Toen hij weer bij kwam, was hij een heel ander persoon. Maar als hij een liedje speelde, dat hij voor zijn hersenbloeding wel kon spelen, was er wel een vorm van herkenning, en leerde hij het sneller op nieuw. Ergens in zijn hersenen, zat dus toch nog dat liedje verstopt.
Ik denk dus, dat je verschillende soorten herinneringen hebt. Je hebt de herinneringen, die je zo kunt "oplepelen", en vertellen. En je hebt herinneringen, die ergens diep in je hersenen verborgen zitten, maar alleen naar boven komen als je er van buitenaf aan herinnerd wordt.

Alles hangt met alles samen 2

In het stukje voor mij heb je al het een en ander kunnen lezen over Leonardo da Vinci en zijn uitspraak:'alles hangt met alles samen'.
Zoals gezegd was Da Vinci een homo universale, een man die alles kan.

Alles hangt met alles samen, wat wordt hier nou eigenlijk mee bedoelt?
eerlijk gezegd het ik geen idee..

Als alles met al het andere samenhangt bedoelt hij dan dat er niets toeval is? dat voor alles een logisch verklaarbare reden is?

Of heeft hij het over jezelf, dat binnen jezelf alles met alles samenhangt?
Dus als Freud zegt dat je een über-ich, een Ich en een Es hebt, dan zou Da Vinci zeggen dat dat niet 3 aparte onderdelen zijn maar dat alles met alles samenhangt.
Dat zou betekenen dat je dus nooit alleen een Ich zou kunnen zijn, je moet ook in meer of mindere mate het über-ich en het Es in je hebben, immers, alles hangt met alles samen.

Persoonlijk denk ik dat inderdaad alles met alles samenhangt maar dan in de zin van:
omdat ik hier en hier voor kies dan gebeurd dat en dat. Dus eigenlijk een
oorzaak --> gevolg reactie.

Alles hangt met alles samen

Er is al over Sigmund Freud gesproken, met zijn ideeën over het zelf of ook wel het Ich, Es en Über Ich. Freud beweert dus dat onze gedachten gescheiden zijn.

Leonardo da Vinci heeft hier ook een uitspraak over gedaan. Da Vinci was een homo universale, hij was van vele markten thuis. Je kent hem vast wel van zijn schilderijen en beeldhouwwerken. De uitspraak van Da Vinci luidde; "Alles hangt met alles samen".
Ik zal gaan kijken wat dit nou precies inhoud en zal er een uitleg bij geven naar mijn eigen visie.

"Alles hangt met alles samen."
Omdat we het al over de theorie van Freud hebben gehad zal ik dat niet nog eens allemaal gaan vertellen, ik zal het verschil tussen zijn theorie en deze uitspraak bekijken. We hebben het over ons geweten en handelingen, naar mijn mening wil Da Vinci er dus mee duidelijk maken dat onze handelingen met onze gedachten samenhangen.
Hebben wij hier zelf ook nog invloed op?
Op deze vraag kan ik met alleen deze uitspraak van Da Vinci geen duidelijk antwoord geven. Helaas, maar als je bedenkt dat alles met elkaar te maken heeft, dan zal je er zelf en dus je geweten, je driften en ook de natuurlijke krachten er iets mee te maken moeten hebben. Dan heb je zelf invloed op je handelingen, want Freud maakte in zijn theorie duidelijk dat je met je geweten daadwerkelijk WEL wat te maken hebt. Het geweten kan je "aansturen", als alles met elkaar samenhangt heb je indirect overal dus invloed op via je geweten.

Ken uw Zelf

" Wat er omgaat in de diepste krochten van zijn geest, in het meest wezenlijke deel van zijn persoonlijkheid, wat zijn wakkere leven en zelfs zijn dromen, zijn doen en zijn laten bepaalt, daarvan heeft hij geen weet. "

Deze uitspraak lijkt vrij deterministisch^* , maar als je even goed nadenkt hoeft dat niet zo te zijn. Zoals het hier staat wordt de mens bepaald door iets waar hij geen weet van heeft. Dat betekent niet dat hij er geen invloed op heeft. Kijk maar eens naar de manier waarop we kennis vergaren, en dan met name op school. Als we dit determinisme vasthouden, is het een heel raar idee dat we zelf kunnen beslissen wat we wel en niet leren, of niet? Op de een of andere manier hebben we hier dus toch invloed op. Voor het gemak nemen we de term 'Zelf' ^{zie: ‘Heer in eigen huis?’} even over. Je Zelf bepaalt je doen en je laten, maar van dat Zelf heb jij eigenlijk geen weet.

Terug naar school. Als we iets willen leren, wat doen we dan in feite? Je kunt je hoofd niet dwingen dit woordje of dat jaartal op te nemen. In die zin zijn we niet de baas over ons eigen hoofd. Toch lukt het als je er lang genoeg voor zit om een hele woordenlijst uit je hoofd te leren. Dit komt omdat we ons Zelf de gelegenheid geven om iets te leren, we scheppen de nodige voorwaarden. Voor iedereen is dit weer anders. De een leert met kaartjes, de ander op de computer, weer een ander leest de woordjes hardop voor. De overeenkomst is dat ze allemaal een situatie scheppen waardoor het Zelf iets anders gaat doen, namelijk leren. Zeggenschap hebben we er dus niet over, maar we kunnen er wel degelijk invloed op uitoefenen.

Kijk maar eens naar ezelsbruggetjes. Als we iets echt niet kunnen onthouden, bedenken we er een geheugensteuntje voor. Bijvoorbeeld: wie kan nou de volgorde van de planeten uit zijn hoofd opzeggen? Er zijn vast mensen die het kunnen, maar de meeste hebben er óf lang op geleerd, óf hebben er een ezelsbruggetje voor. Zo hebben we in de les van afgelopen week een experiment gedaan waarbij de docent eerst de namen van de planeten oplas. Er was niemand die dit direct onthouden had. Hierna vertelde hij een klein verhaaltje, waarbij de woorden omgezet werden in beelden. Zo stond een gigantische thermometer voor Mercurius, en een mooie godin voor Venus. Nu bleef de volgorde van de planeten veel beter hangen.

Toch werkt het niet voor iedereen om iets om te zetten in beelden. Sommigen onthouden het juist veel beter door er een zinnetje van te maken. (Mijlenver Van Aarde Mag Je Soms Uren Niet Plassen : Mercurius, Venus, Aarde, Mars, Jupiter, Uranus, Neptunus, Pluto). Dit komt omdat de een een beeld-denker is, en de ander een woord-denker. Wanneer iemand mij (als beeld-denker) het laatste ezelsbruggetje verteld zie ik een meetlat, een ruimtestation, een klok en een WC. Ik moet eerst nadenken wat van elk woord de eerste letter is, en dan welke planeet er ook met die letter begint. Voor mij is dit dus vrij omslachtig. Als ik voor het verhaaltje ga zie ik een thermometer, een godin, enz. voor mij is dit veel makkelijker omdat deze plaatjes met de planeten te maken hebben.

Niet alleen woord en beeld denken, maar talloze andere eigenschappen van ons Zelf kunnen ons helpen om het zo efficiënt mogelijk te beïnvloeden. 'Ken u zelf' (γνῶθι σεαυτόν) is een veel gebruikte uitspraak. Ook hier gaat hij weer op, alleen zou ik er van willen maken 'Ken uw Zelf'. Hoe meer je van je Zelf weet, des te beter kun je het positief beïnvloeden. Zoals in de Tao Te Ching staat: "Anderen kennen is wijsheid | Het zelf kennen is verlichting. | Anderen beheersen vereist kracht | Zichzelf beheersen vereist macht."

* determinisme: De mens wordt bepaald door iets waar hij geen invloed op heeft.

Bronnen:
http://www.ezelsbruggetje.nl/tags/planeet/
www.fi.uu.nl/toepassingen/03114/mars.html
http://nl.wikipedia.org/wiki/Het_Zelf
http://nl.wikipedia.org/wiki/Laozi
'Het oog in de storm' door Ellen Geerlings
Aantekeningen les

Heer in eigen huis?

" Wat er omgaat in de diepste krochten van zijn geest, in het meest wezenlijke deel van zijn persoonlijkheid, wat zijn wakkere leven en zelfs zijn dromen, zijn doen en zijn laten bepaalt, daarvan heeft hij geen weet. "

Baas in eigen buik hebben we net gehad, nu gaan we het eens hebben over baas in eigen hoofd. Het lijkt heel vanzelfsprekend dat je de baas bent over je eigen gedachten, wie is het anders? Maar hoe vaak komt het wel niet voor dat je ergens aan denkt waar je helemaal niet aan wilt denken, hoe vaak komt het wel niet voor dat je ergens niet op kunt komen, dingen zegt die je niet bedoelt, dat ene jaartal maar niet kunt onthouden? Zijn we dan wel de baas over onze gedachten?

We zoeken raad bij Sigmund Freud (1856-1939). Hoewel hij in veel filosofische verhandelingen aangehaald wordt, was hij zelf geen filosoof. Freud was een zenuwarts en psychiater en wordt beschouwd als grondlegger van de psychoanalyse. Als hij geen filosoof was, hoe kan het dan dat hij van zoveel belang is geweest voor de filosofie? Het antwoord is vrij simpel. Tijdens zijn zoektocht naar de juiste behandel-methode heeft hij antwoord gegeven op een van de grote vragen van de wijsgerige antropologie: wat is het zelf? Freuds theorie hierover behandelen we hieronder nog. Eerst terug naar onze vraag: zijn we baas over onze gedachten? Volgens Freud niet, althans, niet precies:

" Niet het bewuste, niet het redelijke denken, maar het onbewuste is heer en meester over mijn persoonlijkheid en regeert mijn gedrag. "

Hij bedoelt hiermee dat het onbewuste veel invloed heeft op ons doen en laten, terwijl we nu juist dit onbewuste niet kennen en niet kunnen controleren. De juistheid van de uitspraak 'Ik ben de baas in mijn eigen hoofd' hangt dus af van wat je 'ik' noemt. Als dit alleen je bewuste is, ben je volgens Freud geen baas in je eigen hoofd. Als bij je 'ik' het onbewuste inbegrepen is wel.

Gelukkig biedt de theorie van Freud ook hier weer een oplossing. Hij deelt het 'zich' in in drie delen. Het Es, het Ich, en het Über-ich. Het Ich is de drager van het bewustzijn. Het Es zijn de driften, de oerlusten in de diepste lagen van het onbewuste. Es geeft aan dat het gaat om een onbekende, oncontroleerbare natuurkracht. Tenslotte hebben we nog het Über-ich. De functie van dit super-ego komt overeen met die van het geweten. Van het Es en het Über-ich zijn we ons niet bewust, alleen van het Ich.
Om terug te komen op de vraag: Het ik is geen baas over de gedachten, het zelf (es, Ich en Über-ich) wel.

Bronnen:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Sigmund_Freud#Ontwikkeling_van_Freuds_theorie
'Het oog in de storm' door Ellen Geerlings

Feminisme

Het feminisme. In het christendom zijn daar veel verschillende meningen over. De ene pastoor predikt, dat de vrouw voor haar rechten op moet komen. De andere pastoor verteld weer, dat vrouwen ondergeschikt zijn aan mannen. Er staat immers in de tien geboden, dat je de vrouw of het huis van je medemens niet mag begeren. Zoals over elk onderwerp, heeft elke pastoor weer een ander beeld over het feminisme.

Ik denk zelf, dat vrouwen andere wezens zijn dan mannen. Vrouwen dragen niet voor niets het kind. Maar ik denk ook, dat mannen en vrouwen veel van elkaar kunnen leren. Ik denk ook, dat God de tiende van de tien geboden heeft gegeven, als voorzorg voor de mannen. Mannen zijn over het algemeen meer op zoek naar macht dan vrouwen. Dit zit in de mannelijke aard. Daarom heeft God gezegt, dat mannen het huis of de vrouw van de medemens niet moeten begeren. Dit is zeg maar een voorzorg, om de mannelijke hormonen in toom te houden.

Vrouwen zijn geen mannen, maar ze moeten wel dezelfde rechten en kansen hebben. Vrouwen hebben net zo veel recht op kiesrecht, als mannen. Ook zouden ze net zo veel recht moeten hebben op topbanen. Maar vrouwen zijn geen mannen. Vrouwen zullen altijd dingen beter kunnen dan mannen. En mannen kunnen andere dingen weer beter. Vrouwen en mannen hebben recht op dezelfde rechten, maar niet op dezelfde behandeling. Anders had God net zo goed twee mannen of twee vrouwen kunnen scheppen.

Feminisme terecht?

Feminsisme, vrouwen staat op, en strijdt voor uw rechten. De typische feminist, wat is dat nou? Als ik feminist zeg zullen de meeste mensen gelijk denken aan de dolle mina's, aan acties als BAAS IN EIGEN BUIK, aan vrouwen in mantelpak op weg naar hun werk. Vrouwen als kopieën van mannen. Hoe komt het dat deze vrouwen nu juist zo typerend geworden zijn voor het feminisme?
Ik denk persoonlijk dat deze 'golf' voor de meeste opschudding gezorgd heeft, en zo typerend geworden is voor het feminisme. De eerst golf was ook erg vernieuwend. Er werd gestreden voor burgerlijke gelijkheid tussen de man en de vrouw. Dit is toen voor een deel gelukt. De belangrijkste verandering die deze golf teweeg gebracht heeft is het vrouwenkiesrecht.
In de tweede golf werd er nog een schepje bovenop gedaan. Vrouwen wilden niet alleen dezelfde rechten als mannen, ze wilden ook hetzelfde gezien, en behandeld worden. Ze wilden een zelfstandig subject worden, zoals de man, en geen object meer zijn dat de man dienstbaar moest zijn. De naam die het meest genoemd wordt in verband met deze tweede golf van het feminisme is Simone de Beauvoir. Haar bekendste uitspraak is dat vrouwen niet als vrouw geboren worden, maar tot vrouw gemaakt. Bij de geboorte zou er geen enkel verschil zijn, het verschil tussen mannen en vrouwen wordt gevormd door de (mannelijke) maatschappij. Met haar boek 'de tweede sekse' kwam ze op voor gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Waarschijnlijk heeft zij op deze manier haar bijdrage gehad aan de 'stereotype feminist'.
Inmiddels is er een derde golf (geweest), toch denken we bij feminisme nog altijd het eerst aan dingen als abortus en de anticonceptie-pil. Ik denk dat dit komt omdat deze golf niet zozeer strijdt voor verandering, maar wijst op een bepaald standpunt.

Ook deze naam moet genoemd worden: Luce Irigaray. Waar Simone de Beauvoir het verschil tussen mannen en vrouwen uit de wereld wilde helpen, benadrukt Luce Irigaray juist de eigen identiteit van de vrouw. Als vrouwen willen zijn zoals mannen, is de man blijkbaar toch beter dan de vrouw, waarom ga je een broek dragen, in plaats van je man een rok aan te trekken? Vrouwen hebben juist eigenschappen die mannen nooit zullen kunnen bereiken, ze hebben hun eigen kracht.
Persoonlijk kan ik me in deze benadering veel beter vinden. Waarom zouden we gelijk willen zijn aan mannen, we zijn niet voor niets na al die jaren evolutie nog steeds anders. Vrouwen hebben hun eigen kwaliteiten, en zullen daar mee moeten leven, dan kunnen we daar ook maar beter trots op zijn, in plaats van ze te verwaarlozen in onze 'race tegen de man'.

Dan wil ik tenslotte nog even stilstaan bij de terechtheid van het feminisme. Ik heb het dan niet alleen over acties, maar over de hele tendens van vrouwen die steeds meer gelijk worden aan de man. Mensen zetten hier hun vraagtekens bij, maar kijk eens hoeveel vrouwen er twintig jaar terug in het bedrijfsleven waren, en hoeveel dat er nu zijn. Er is zelfs veel ophef over geweest toen de KPN een aantal topfuncties alleen beschikbaar stelde aan vrouwen. Het lijkt wel de omgekeerde wereld!
Maar moeten we hier nu als mens blij mee zijn? Wie weet was er op dat moment wel een man die perfect geschikt was voor een van deze functies... Er is nu eenmaal verschil tussen mannen en vrouwen. Er zijn dingen waar de gemiddelde vrouw beter in is, maar er zijn ook dingen die mannen nu juist over het algemeen beter kunnen. Maar we moeten bedenken dat dat niet belangrijk is. Als we (bijvoorbeeld) een bepaalde functie openstellen moeten we niemand uitsluiten op basis van algemene kenmerken (geslacht, huidskleur, lengte, etc.) maar we moeten kijken naar zijn of haar persoonlijke kwaliteiten. We zijn tenslotte misschien wel man of vrouw, maar we hebben ook blauwe of bruine ogen. We zijn vooral een individu, met eigen vaardigheden en kwaaltjes. Daar moeten we op letten. De scheiding tussen man en vrouw hoeft niet te bestaan, we zijn immers allemaal mensen.

Bronnen:
http://www.volkskrant.nl/economie/article1307239.ece/KPN_topfunctie_alleen_voor_vrouw
http://nl.wikipedia.org/wiki/Feminisme
'Het oog in de storm' door Ellen Geerlings
Aantekeningen tijdens de les

Feminisme, Diana

Ik sluit me aan bij Afrodite.
Het feminisme is er nog altijd, maar er zijn soms ook acties die wel een beetje overdreven zijn. Het is natuurlijk wel goed dat vrouwen ook opkomen voor hun rechten, maar dat hoeft niet altijd met overdreven acties. Sommige mensen nemen dat soort acties niet eens serieus, dus dan bereiken de actievoersters niet wat het eigenlijke doel is; dat iedereen het probleem begrijpt.

Mannen en vrouwen hebben tegenwoordig gelijke rechten, maar waarom verdiend de één soms meer dan de ander? Dat lijkt toch ook wel een beetje discriminatie, zo wordt het dan wel niet genoemd, maar vrouwen worden in sommige opzichten toch achtergesteld op mannen omdat ze het bijvoorbeeld niet aan kunnen. Als vrouwen nooit de kans krijgen om te bewijzen wat ze kunnen, dan kan niemand zeggen dat ze een functie niet aankunnen.

Ik vind het goed dat er vrouwen actief blijven, anders krijgen vrouwen nooit de kans om te bewijzen wat ze kunnen! Dus vrouwen wees actief, maar doe geen overdreven gekke dingen!

Feminisme, Afrodite

Tegenwoordig hoor je nog steeds van die verhalen over vrouwen die minder verdienen dan hun mannelijke collega's terwijl ze precies hetzelfde werk doen.
Ik vind dit niet kunnen en ik snap ook niet waarom het zo is. Ik vind het goed dat er vrouwen zijn die dit proberen te veranderen. Over het algemeen vind ik het feminisme dus een goede zaak.

Maar je kan er ook niet doorschieten, ik snap best dat het soms nodig is om aandacht te vragen maar om daarom nou je beha te gaan verbranden vind ik wel wat vergezocht en ik denk ook niet dat dat helpt.

Dus ik denk dat initiatieven zoals posters wel goed zijn omdat het om een leuke en positieve manier aandacht vraag over de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen die er tegenwoordig nog steeds is.

http://www.hln.be/static/FOTO/pe/1/4/1/art_large_376486.jpg

Feminisme

Feminisme,
de beweging van de vrouwen.
Het is nog niet zo lang geleden dat het feminisme is ontstaan.
Tegenwoordig is het heel gewoon dat vrouwen werken, en dat sommige mannen voor de huishouding zorgen. Ook kijkt niemand er meer raar van op dat man en vrouw beide werken en dat er een oppas voor de kinderen is.
Het gaat niet alleen om het werken van de vrouwen, het gaat er ook om dat vrouwen mogen studeren aan de universiteit.
Maar hoe is het nou allemaal ontstaan?

Drie golven van het Feminisme
Tot de 17e, 18e, en 19e eeuw werd de mens algemeen bekeken, maar vanaf de 19e eeuw moest er onderscheid tussen man en vrouw worden gemaakt.

Eerste feministiche golf
Deze eerste golf was van 1870 tot 1920, deze eerste golf was vooral gericht op het verkrijgen van vrouwenkiesrecht.
In Nederland was Aletta Jacobs een belangrijke vrouw, zij was de eerste vrouw die aan de Rijks Universiteit in Groningen heeft gestudeert. Nadat Aletta deze studie had afgerond, is ze huisarts geworden in 1879. Ze heeft nog veel gedaan voor vrouwen in ons land, in 1883 eiste ze het vrouwenkiesrecht. Helaas weigerde de zelfs de Hoge Raad dit.
Vanaf 1917 konden vrouwen al tot volksvertegenwoordiger worden gekozen, pas in 1919 kregen vrouwen boven de 23 jaar kregen ook actief kiesrecht.
Vrouwen mochten dus uiteindelijk wel studeren, maar de vrouwen zaten in de collizen en niet in de collegezaal zelf. Vrouwen werden dus nog niet geaccepteerd, maar nog gediscrimineerd.

Deze eerste feministische golf werd door een aantal factoren wel gehinderd;
1. Fatsoen (dat hield vrouwen maatschappelijk op hun plaats)
2. Opvattingen in de kerk over vrouwen
3. Opvattingen in de psychologie (ging uit van een traditioneel vrouwenbeeld)

Tweede feministische golf
Deze golf was een opleving van het feminisme in de periode 1960-1989. In deze periode heeft Simone de Beauvoir een grote rol gespeeld.
Haar boek La deuxiéme sexe, of ook wel de tweede sekse, word beschouwd als aanleiding voor de tweede golf. Haar boek kwam uit 1949, maar de echte opkomst van de feministen kwam in 1963.
Ze beschrijft in haar boek de eerste sekse (het mannelijke geslacht) en de tweede sekse (het vrouwelijke geslacht), de eerste sekse vertegenwoordigt het redelijke, de cultuur en de norm. De tweede sekse vertegenwoordigt hetgeen wat door het redelijke moet worden bedwongen, dus; de natuur, de begeerte en het kwaad.
Simone de Beauvoir wil met haar boek duidelijk maken dat het verschil tussen het mannelijke en vrouwelijke gemaakt is en niet een natuurfeit is. In de openings zin van haar boek kun je dat al opmerken; "Vrouwen zijn n iet als vrouw geboren, maar tot vrouw gemaakt." Ook wou De Beauvoir economische onafhankelijkheid voor vrouwen.
De Beauvoir werd tot de existentialisten gerekend en dat betekende dat ze uitging dat iedereen zijn eigen verantwoordelijkheid had ten opzichte van iedereen om hun heen.
Dit was een basis voor de stereotypering van de feministische vrouw, omdat vrouwen gingen strijden voor hun eigen rechten, ze wouden onafhankelijk van een man zijn, ze wouden ook werken en studeren. Er werd dus duidelijk gestreden voor de onafhankelijk van de vrouw!

De doelen van deze golf op een rijtje;
1. Economische onafhankelijkheid
2. Seksuele bevrijding
3. Herverdeling van zorgverantwoordelijken
4. Verovering van politieke macht

Denk bij deze golf ook aan de actiegroepen zoals;
- De man vrouw maatschappij ("Het persoonlijke is politiek")
- Dolle mina's ("Baas in eigen buik")

Derde feministische golf
Dit is de derde en laatste golf van het feminisme tot nu toe, deze golf was niet zo heftig als de andere twee golven. Deze golf liet van zich horen in de jaren '90. Toen hadden vrouwen al veel rechten; ze mochten studeren, werken, ze hadden kiesrecht, en waren niet noodzakelijk afhankelijk van een man.
In deze periode kwamen de etnische-culturele minderheden vooral als onderwerp van discussies.
Er staat dan vooral diversiteit centraal. De rechten van allochtone vrouwen, lesbiennes en gehandicapten verdedigd, allemaal etnische minderheden dus.

Bronnen:
1. Het oog in de storm, door Ellen Geerlings
2. http://nl.wikipedia.org/wiki/Tweede_feministische_golf
3. http://www.opzij.nl/opzij/show/id=32458

Zij zijn ook mensen

Het is natuurlijk heel bijzonder dat mensen opgevoed worden door dieren, en wat betreft de filosofie is het ook erg interessant. Met name in het nature-nurture debat worden wolfskinderen vaak aangehaald. Maar ook voor de wijsgerige antropologie is het een fascinerend studieobject. Waar ik direct aan moest denken is dat deze verhalen een grote aanwijzing zijn als het gaat om het achterhalen van onze intuïtieve definitie van mens zijn.

Daarvoor kijken we eerst even wat we ook al weer menselijke kenmerken noemden:
- Biologische kenmerken
- Het vermogen tot rationeel denken
- De kroon op Gods schepping
- Cultuur
- Communicatie door middel van taal

Laten we nu kijken welke van deze kenmerken we bij wolfskinderen nog terugzien.
Veel van het blijken geen taal (meer) aan te kunnen leren.¹ Veel van hen nemen de geluiden, de taal, over van de dieren waarbij ze opgegroeid zijn. (in het geval van opgroeien bij dieren). Één van de kenmerken valt bij hen dus al af.

Dan de cultuur. Het is al een pittig discussie-punt of dieren cultuur hebben of niet, maar in feite maakt het voor deze kwestie weinig uit. Als we er van uit gaan dat dieren cultuur hebben gaat dit met name om de rangorde in de groep, en de manier waarop groepsleden met elkaar om gaan. De wolfskinderen die bij een groep dieren leven nemen deze 'cultuur' van hen over. Dan hebben ze misschien cultuur, maar het is niet de typische menselijke cultuur. Verder blijkt dat deze kinderen grote moeite hebben met het terugkeren in de 'mensenwereld'¹. Ze hebben geen begrip voor de behoeftes van anderen, kennen geen empathie en hebben geen interesse in relaties. Vaak wordt dit afgedaan als autistisch gedrag, hoewel het (logisch gezien) niet zo is. Een Autistisch Spectrum Stoornis (ASS) is aangeboren², en het afwijkende gedrag van wolfskinderen is te wijten aan hun ontwikkeling. Het punt blijft dat ze bij terugkomst in de mensenwereld niet 'normaal' kunnen functioneren in onze cultuur. Ook dit kenmerk valt dus af.

Als het gaat om de kroon op Gods schepping kan ik kort zijn. Ik ben het in dit geval volledig eens met Isis³, de mens mag dan misschien als laatste geschapen zijn⁴, zonder licht en donker, water, of (andere) dieren is de wereld even min compleet. Dit wil ik dus geen typisch menselijk kenmerk noemen.

Dan het vermogen tot rationeel denken. Een veel aangehaalde omschrijving van de mens komt van Aristoteles: Animal Rationale. Ook dit gaat niet op voor wolfskinderen. Uit onderzoek blijkt dat de eerste drie jaren cruciaal zijn voor het ontwikkelen van het cognitieve vermogen⁵. Verder blijkt dat de omgeving waarin we opgroeien onmisbaar is om ons te ontwikkelen, én de ontwikkelde vaardigheden te behouden. Zo zijn er gevallen van kinderen die 'verdwijnen' op een leeftijd waarop ze al kunnen praten, en dit niet meer kunnen als ze teruggevonden worden.⁵ Als dit voor ons spraakvermogen geldt, is er grote waarschijnlijkheid dat dit ook geldt voor onze andere aangeleerde vermogens, zoals het cognitieve. Waarschijnlijk zijn we het er over eens dat we dit kenmerk ook weg kunnen strepen.

De kenmerken die overblijven zijn die die ik in een eerder bericht⁶ al aangegeven heb, namelijk de lichamelijke, en zelfs díe verdwijnen soms. Veel wolfskinderen nemen de manier van bewegen over van hun opvoeders en bij een enkeling verandert zelfs het lichaam zelf (nog afgezien van vergroeiingen als gevolg van een andere houding). Zo is er een geval bekend (monkey boy) die over zijn hele lichaam haargroei had na een tijd geleefd te hebben bij de apen.⁷

De meeste 'typisch menselijke kenmerken' gelden dus niet voor wolfskinderen. Toch noemen we ze mensen. Dat doet een lichtje branden, want wat hebben deze wolfskinderen dan wél met ons gemeen? Eigenlijk alleen de opbouw van het lichaam, een puur uiterlijk kenmerk.
Als we wolfskinderen mensen noemen, en dit de enige overeenkomst is, moet dit ook wel het enige menselijke kenmerk zijn.
De conclusie is dat de mens gewoon een zoogdier is. Het verschil tussen mensen en dieren, waar we altijd graag naar zoeken, is net zo groot tussen dat tussen een kat en andere dieren, of een panda en andere dieren. We hebben allemaal onze eigen kenmerken, maar de scheiding tussen mens en dier kan niet getrokken worden. Hooguit die tussen elke afzonderlijke diersoort.

Bronnen:
1: http://inwiki.pabo-inholland.nl/wolfskinderen
2: http://www.focaal.nl/algemene_informatie/wat-is-een-autismespectrumstoornis/veel-gestelde-vragen-over-autisme
3: http://gaia-filosofie.blogspot.com/2010/02/wat-is-de-mens.html
4: http://nl.wikipedia.org/wiki/Scheppingsverhaal_%28Genesis%29
5: http://pedagogiek.net/content/artikel.php?contentID=983&subname=Opvoeding§ieNR=1&&rubriekID=2
6: http://gaia-filosofie.blogspot.com/2010/02/athene-mens-zijn.html
7: http://www.hoewerktmijnlichaam.nl/bizar/wolfskinderen
http://www.artikeltjes.com/artikeltjes/496/1/Wat-zijn-wolfskinderen/Page1.html

Wolfskinderen, Afrodite

Ja wolfskinderen, persoonlijk vind ik het heel interessant en ik heb dan ook even de linkjes bekeken die Gaia er onder had gezet.

Aan de ene kant zijn deze kinderen eigenlijk meer dieren dan mensen, maar dan kom je al snel op de vraag: wat is het verschil tussen dieren en mensen? We nemen even aan dat mensen een hoger IQ hebben dan dieren en dat ze beter in staat zijn om dingen te leren en dingen zelf te bedenken.

Maar zoals in het stukje van Gaia staat, wolfskinderen hebben vaak aanpassingsproblemen en leren niet of nauwelijks praten. Dus zou je kunnen zeggen dat deze mensen eigenlijk meer dieren zijn dan mensen, omdat ze niet goed in staat zijn om dingen te leren of zelf dingen te bedenken.

Maar zou dit dan ook betekenen dat als je bijvoorbeeld een aap als mens opvoed je dan eigenlijk meer een mens dan een dier krijgt? Ik vind dit heel interessant en ik vraag mij af of hier al onderzoek naar is gedaan want wat zouden de mogelijkheden zijn als blijkt dat dit inderdaad mogelijk is? Zouden alle rassen (mens en dier) dan uiteindelijk samensmelten tot 1 soort?

Aangezien alles dan eigenlijk hetzelfde is, en dan kunnen ook allerlei soorten nieuwe rassen ontstaan. Dit zou kunnen leiden tot een soort van superras.Dit proces zou natuurlijk heel lange tijd in beslag nemen, maar wat denken jullie, zou het kunnen bestaan dat door het grote aanpassingsvermogen van mens en dier uiteindelijk 1 groot superras zou kunnen ontstaan?

Wolfskinderen

Wolfskinderen, een eeuwenoud verschijnsel. Er bestaan veel (fictieve) verhalen over wolfskinderen. Rome zou gesticht zijn door twee wolfskinderen; Romulus en Remus. En natuurlijk Tarzan(1914) en Mowgli(Junglebook;1894), misschien wel de bekendste verhalen over kinderen die opgevoed zijn door dieren. Maar ook tegenwoordig wordt er nog per jaar gemiddeld één wolfskind gevonden.

Wat zijn wolfskinderen?
Wolfskinderen zijn kinderen die opgegroeid zijn in een omgeving met een minimum aan menselijk contact.
Je hebt drie soorten wolfskinderen.
Ten eerste: de kinderen die opgegroeid zijn bij dieren. (2/3 van de wolfskinderen vanaf 1970)
Ten tweede: de kinderen die in een sociaal isolement zijn opgegroeid, dus bijvoorbeeld opgesloten in een kamer. (1/3 van de wolfskinderen vanaf 1970)
Ten derde: de kinderen die alleen opgegroeid zijn, niet bij dieren én niet bij mensen. (4 gevallen bekend)

Onderzoek
Elk wolfskind is natuurlijk anders. Toch hebben alle wolfskinderen een aantal eigenschappen gemeen. In 1941 is hier onderzoek naar gedaan. De overeenkomsten tussen 31 wolfskinderen werden vergeleken. Ze huilen en lachen nooit, zien erg goed in het donker en hebben een sterk reukvermogen. Ze hebben vaak een merkwaardige voorkeur voor de kleur rood. De seksuele lusten tijdens en na de puberteit ontbreken. Ze lopen op handen en voeten, en afhankelijk van het dier waarbij ze zijn opgegroeit eten ze bladeren en rauw vlees. Ze weigeren kleding te dragen, en scherpen hun tanden aan botten. Ook vertonen ze vaak gedrag, dat veel weg heeft van autisme.
In een experiment van Harry Harlow, halverwege de vorige eeuw, werden resusaapjes direct na hun geboorte gescheiden van hun moeder en geplaatst bij een surrogaatmoeder; een levenloze cilindervormige koker van gaas, al dan niet bedekt met lappen stof en een kunstkop er bovenop.
Het resultaat van dit experiment was een generatie van semi-autistische aapjes. Het waren bange, wezenloze dieren, die alleen maar aan zichzelf zaten of de hele dag heen en weer aan het wiegen waren. Ze leken verre van een normale sociale aap.


Aanpassingsproblemen
In de fictieve verhalen, worden wolfskinderen voorgesteld als kinderen met een lange, gelukkige jeugd tussen de dieren. Daarna hebben ze wat aanpassingsproblemen met de menselijke cultuur, maar dat komt na verloop van tijd wel goed. In werkelijkheid hebben deze kinderen vaak grote aanpassingsproblemen. De meeste wolfskinderen gaan dood of plegen zelfmoord. Als ze blijven leven, hebben ze vaak grote moeite om zich aan te passen aan de menselijke samenleving. Ze leren niet of nauwelijks praten, en de omgang met mensen verloopt vaak moeizaam.

Waarom de naam "wolfskinderen"?
De term wolfskinderen bestaat al eeuwen. De meeste kinderen die gevonden werden in het wild, waren opgegroeid tussen wolven. Deze kinderen worden gevangen door wolven, in eerste instantie bedoeld als prooi voor hun eigen jongen. Als de baby echter de geur van de wolven aanneemt, beschouwt de wolvin het kind als een van haar eigen jongen.

Opvattingen
Vroeger werd er vaak gedacht, dat de kinderen van te voren al zwakzinnig waren, en daarom achtergelaten werden door hun ouders. Tegenwoordig wordt vaak gedacht dat de kinderen zich anders gedragen dan "normale" mensen, door gebrek aan menselijk contact.

Zoektocht naar antwoorden
Onder andere het Nature-Nurturedebat maakt veel gebruik van de informatie over wolfskinderen. Ook de vraag of mensen misschien kunnen leren communiceren met dieren, of dieren met mensen, wordt vaak beantwoord aan de hand van deze informatie. De vraag of je kinderen moet laten leven in de omgeving waarin ze zijn opgegroeid, dus bij de wolven in het woud, of ze "terug" moet halen naar de menselijke samenleving, is weer een vraagstuk op zich. Het antwoord hierop zal ook per geval verschillen. Ook zullen deze kinderen misschien een antwoord kunnen geven op onze vraag, of dieren ook cultuur hebben.

Bronnen:
http://pedagogiek.net/content/artikel.php?contentID=983&subname=Opvoeding§ieNR=1&&rubriekID=2
http://nl.wikipedia.org/wiki/Wolfskind

Een flimpje over een wolfskind:
http://www.youtube.com/watch?v=lMbf8R9BPyg

Kind van twee werelden

'De mens is als een kind van twee werelden.' Zoals hieronder al gezegd is, dacht Plato dat de mens aan de ene kant onderhevig was aan eros, begeerte, en zich daar aan de andere kant overheen kon zetten, door middel van de psyche.

Gaia heeft jullie het verhaal van het tweespan al uitgelegd. Twee paarden, en een menner die ze in toom moet houden. Het ene paard staat voor de eros, het andere voor de psyche. Het zwarte paard (de eros) wil naar beneden om te genieten van aardse genoegens, het witte (de psyche) trekt omhoog naar de ideeënwereld.

Dit is een mooie beschrijving, als iedereen zo graag naar de ideeënwereld zou willen. In Plato's tijd was de filosofie vrij populair (of dat is hoe wij het nu zien) en het is begrijpelijk dat hij er van uit ging dat mensen streven naar de ware kennis uit de ideeënwereld. Om daar te komen moest men echter zijn begeerte naar aardse genoegens onderdrukken.
Als ik tegenwoordig om mij heen kijk zie ik maar weinig mensen die streven naar kennis omwille van de kennis. Als mensen streven naar kennis moet deze meestal een ander (hoger?) doel dienen.
Net als het onderdrukken van begeerten, mensen zitten zo in elkaar dat ze altijd streven naar méér. Op die manier kunnen ze hun behoeften stillen, door zichzelf grotere genoegens in het vooruitzicht te stellen. 'Als ik nu mijn geld op een spaarrekening zet, in plaats van een computer te kopen, kan ik over een tijd een betere computer kopen.' Dit is niet het beste voorbeeld, maar het idee lijkt me duidelijk.

Nu gaan we het verhaal een beetje aanpassen. Ik zou de menner liever zien als onze beleving (hoe maken we dingen mee). Het witte paard is dan niet de psyche, maar de rede. De menner streeft volgens mij ook niet naar kennis uit de ideeënwereld, maar naar een zo groot mogelijk genoegen. Hier heeft hij de rede voor nodig. Als er een wei is met heerlijk mals gras, wil het zwarte paard zo snel mogelijk stoppen om van het gras te genieten. De rede weet, of vermoed, dat er verderop een weide is met mals gras én paardenbloemen, maar als ze bij de eerste weide zouden stoppen, zouden ze niet voor het donker bij de andere weide aankomen, en de volgende dag zouden de paardenbloemen verwelkt zijn. De rede kan zo de eros in toom houden en er voor zorgen dat ze de tweede wei bereiken. Op deze manier stelt de mens genot uit voor groter genot.

De mens als wezen tussen twee werelden

Voor een groot deel, klopt Plato's filosofie wel met het idee dat ik heb van de wereld. Zijn beeld van een menner, met een zwart en een wit paard, spreekt mij erg aan. Al geef ik er wel mijn eigen invulling aan.

Ik heb ook het gevoel dat er een "zwart" en een "wit" paard is. Het zwarte paard is bij mij ook de wereldse, de lusten. Het witte paard, is bij mij niet de ideeënwereld, maar de hemel. Met onze rede moeten we daar het evenwicht tussen proberen te vinden. Gods wil is, dat wij niet meteen in de hemel komen, maar eerst een tijd op aarde rond lopen. Sommige mensen lopen met hun hoofd in de wolken, en hebben niet door dat je eerst hier op aarde moet leven, voordat je in de hemel kunt leven. Je moet niet continu aan het hiernamaals denken, zoals in de middeleeuwen het "memento mori" (gedenk te sterven). Maar je moet er wel bij stilstaan dat er daar boven meer is, en niet in het andere uiterste vervallen, het "Carpe Diem"(pluk de dag), dat in de Renaissance het levensmotto was. Men moet het evenwicht tussen "Carpe Diem" en "Memento Mori" proberen te vinden.

De mens is gedreven. Dit blijkt voor mij het meest uit het feit dat de mens steeds nieuwe dingen verzint, wat er na zijn dood gebeurt. De mens is zeer inventief als het om leven-na-de-dood-gedachtes gaat.

(Toch is het geloof in God, voor mij het enige ware geloof. En, (dit mag ik misschien niet zeggen als christen), ik denk vaak, zelfs al is het allemaal een verzinsel of mijn fantasie, wat maakt dat uit, als ik me daar veilig mee voel?)

De tien geboden, perkament uit 1768

In de bijbel staan de regels beschreven die ik volg. Mijn keuzes maak ik dan ook naar aanleiding van deze regels. De keuzes die ik niet letterlijk met de bijbel in de hand kan maken, maak ik met God in mijn achterhoofd. De belangrijkste regels voor een christen zijn natuurlijk de tien geboden. Deze regels volg ik mijn hele leven al, en zal ik altijd blijven doen. Vaak zie ik de geboden breder, dan als ze eigenlijk bedoeld zijn. Het eennalaatse gebod zie ik meer als: "Gij zult niet liegen". Het laatste gebod, zie ik meer als: "Gij zult eigendommen van uw medemens niet begeren. "

Zo geeft ieder een eigen invulling aan het geloof. Of, tsja, in iedergeval ik...

Hierbij nog de 10 geboden:

De tien geboden

1. Gij zult geen andere goden hebben
2. Gij zult geen afgodsbeelden maken
3. Gij zult de naam van God niet misbruiken
4. Gedenk de sabbat(zondagsrust) en hou hem in ere
5. Eer uw moeder en vader
6. Gij zult niet doden
7. Gij zult geen overspel plegen
8. Gij zult niet stelen
9. Gij zult geen valse getuigenis afleggen
10. Gij zult de vrouw en het huis van uw medemens niet begeren.

De levensadem, Afrodite

Hallo allemaal,

Persoonlijk ben ik het absoluut niet eens met Plato. Plato benaderd alles veel te veel met het verstand, ik geloof niet dat je bij elke keuze denkt: "Als ik dit en dit doe brengt me dat dan dichter bij de ideeënwereld of niet?" En ik vind ook dat dat helemaal niet belangrijk is, er zijn namelijk geen 'goede' of 'foute' keuzes. Want wie zou dan moeten bepalen of een keuze goed of slecht is? Ik laat niet iemand anders over mijn keuzes bepalen net zo min dat ik andermans keuzes bepaal. In plaats van een menner en 2 paarden, zie ik het proces van keuzes maken meer als een bos, welke richting je ook uit gaat overal zijn bomen, dus er is niet zo iets als een goede of foute keuze maken, en er zijn verschillende manieren om ergens te komen.

Volgens Plato verschillen de mensen van de dieren doordat mensen zich over hun verlangens en begeertes heen kunnen zetten. ik denk niet dat hier het verschil ligt tussen mensen en dieren, immers een mens kan zich misschien wel even inhouden, maar zal uiteindelijk toch moeten gaan eten. En wie zegt dat dieren hun verlangens en begeertes niet kunnen inhouden? Is daar ooit onderzoek naar gedaan? (diegene die het weet, mag het zeggen! :D)

Conclusie: Ik ben het niet met Plato eens omdat ik denk dat je in het leven vooruit, achteruit, naar links, naar rechts, omhoog, omlaag, stilstaan en vooruit kan gaan in plaats van altijd maar of naar de ideeënwereld opschuiven of naar de aarde toe.

Diana, De levensadem

De levensadem van Plato,
Als relativist zou je erg makkelijk kunnen zeggen; we leven op aarde zijn mensen en hebben elk onze geest.

Maar dit is wel erg makkelijk en plat gezegd. Daarom wil ik er ook wat meer over vertellen.
Het verhaal van de menner en de 2 paarden (de tweespan), vind ik een erg mooi verhaal. Er zit wel waarheid in, want wij mensen zoeken ook altijd de beste tussenweg, om zo het beste te bereiken. Als we alleen maar extreem slechte of extreem goede dingen doen, dan redden we het niet in de tegenwoordige maatschappij. Je moet soms wel eens een minder goed ding doen, om beter te worden. Zo ook het gezegde; 'Van je fouten moet je leren'. Het is niet erg om een fout te maken, maar eigenlijk doe je iets niet goed. Je kan nou eenmaal niet alles in één keer goed doen.

Dit sluit ook weer aan op de levensadem, men moet keuzes maken. Zoals Plato in zijn Psyche/levensadem duidelijk maakte, de mens volgt zijn verlangens en begeerten op maar moet zich er ook wel eens overheen zetten en dit kan men dan ook.

De Levensadem..

Wat maakt mensen tot mensen? Plato heeft ook getracht deze vraag te beantwoorden op een rationalistische manier. Dat houdt in dat hij de rede verantwoordelijk stelt voor de oorsprong van ideeën. Plato kwam met de volgende conclusie.
De mens volgt aan de ene kant zijn verlangens en begeerten maar aan de andere kant kan de mens zich ook over zijn verlangens en begeerten heen zetten. Het vermogen om dit te kunnen doen noemt Plato de Psyche ofwel de levensadem.
Plato vertelt hierbij het verhaal van de tweespan, je moet je voorstellen dat er 2 paarden zijn. Het ene paard is goed en het andere paard is slecht. De paarden worden door een menner geleid, en deze menner is je rede. De paarden en de menner bevinden zich tussen de aarde en de ideeënwereld, het goede paard wil naar de ideeënwereld terwijl het slechte paard naar de aarde wil en toegeven aan zijn verlangens. Het is aan de menner, de rede dus, om alles in goede banen te leiden.

Je hebt ook nog het verschil tussen het klassieke begrip psyche en het moderne begrip psyche. De Griekse betekenis van Psyche is adem of levenskracht, daarvan hebben de romeinen 'animal' afgeleid en dat betekend: levend wezen.
Tegenwoordig vertalen wij psyche vaak met 'geest' of 'bewustzijn'. Maar de Grieken gebruikten het woord psyche zeker anders dan geest of bewustzijn want zij vinden dat ook planten een psyche hebben terwijl we toch niet zo snel zeggen dat een plant psychische problemen heeft...
Tegenwoordig denkt men aan de ziel zoals Plato hem voorstelde namelijk in de rol van menner om alles in goede banen te leiden, maar ik denk dat we niet meer zozeer zien dat het een goed en een slecht paard is. De rede beslist nog wel welke keuzes we maken maar als wij willen toegeven aan onze begeertes dan is dat ook goed, het verschil tussen ‘goed’ en ‘slecht’ is vervaagt. Men moet doen wat hem of haar gelukkig maakt en hoeft niet meer perse naar de ideeënwereld willen/moeten.

Bronnen:
- Het oog in de storm, door Ellen Geerlings (hoofdstuk 8, Gedreven door eros: Plato
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Rationalisme
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Plato
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Idee%C3%ABnleer

Diana, Wat is mens zijn?

Hallo,

Er wordt al heel lang een onderscheidt gemaakt tussen mensen en dieren, waarom word dit eigenlijk gedaan?
Het lijkt zo normaal; "omdat iedereen er hetzelfde over denkt en het gewoon zo is."
Maar weinig mensen kunnen een goed argument geven voor dit onderscheidt.

Als relativist zal ik proberen een duidelijk standpunt te geven, waarom de mens zo anders is dan een dier.

Mensen hebben cultuur, dieren hebben dat niet. Aristoteles zegt 'mens als lachende dier', hiermee wil hij duidelijk maken dat een mens wel kan lachen, lol hebben en/of spelen, maar dit is in mijn optiek niet helemaal juist. Denk maar eens aan een jonge hond of een jonge kat, die zijn dol op spelen! Ook als een dier wat ouder is speelt het nog, maar soms wel wat minder vaak.

Arthur Schopenhauer heeft een theorie over spel en cultuur; als mens hebben wij krachten gekregen van de natuur, deze krachten zijn bedoelt voor de strijd tegen nood. Als we de nood overwonnen hebben, kunnen we met onze krachten "spelen". We moeten ook met deze krachten spelen, anders worden we slachtoffer van verveling.
Volgens Schopenhauer zijn nood en verveling, of angst voor verveling, dan ook de drijfveren van onze activiteiten en dus onze cultuur.

Maar zoals ik al heb verteld kan een dier ook spelen, en hij heeft ook krachten van de natuur gekregen. Een dier gebruikt die krachten ook wel eens tegen de verveling. Een kat jaagt immers nog altijd op muizen en vogels bijvoorbeeld.
Als je dan de theorie van Schopenhauer ernaast legt, zie je dat dieren eigenlijk ook hun eigen cultuur hebben.

Mens en dier hebben dus zeker overeenkomsten. Maar een mens heeft over veel dieren meer macht (niet over alle dieren). Hierdoor kunnen wij veel onderzoeken doen over dieren en zo zijn onderzoekers te weten gekomen dat apen, waar wij van af stammen, ook best slim zijn.

Tot nu toe, lijkt het erop dat een mens niet erg veel verschilt van een dier.

Maar denk maar eens aan ons gewone leven, we werken, gaan naar school, er is rechtspraak, er zijn wetten, er is een regering, we hebben allerlei verschillende apparaten en ga zo nog maar even door.
Bij dieren zijn er geen vastgelegde wetten, en er is dus ook geen rechtspraak. Als een dier het niet eens is met wat een ander dier hem heeft aangedaan zal hij zijn ´vijand´ aanvallen.
Bij ons zijn wetten wel vastgelegd en word er toezicht gehouden dat deze wetten grotendeels goed nageleefd worden door de bevolking.

Het is misschien wat ver gezocht, maar wat denk je van vakantie? Wij gaan met vakantie of gaan een weekendje weg, maar heb jij ooit een olifant op vakantie zien gaan?

Een dier zie je ook niet op een kantoor zitten achter een computer, hij moet overleven in de natuur door te jagen.

Dit waren een aantal verschillen tussen mens en dier.

Tot slot wil ik mijn standpunt geven over het onderscheidt tussen mens en dier.

Er zijn veel overeenkomsten tussen mens en dier, beide hebben ze cultuur en spel, ook hebben ze beide verstand, de een soms wat meer dan de ander.
Maar er zit veel verschil in de culturen, dieren moeten jagen om te overleven in de natuur, wij moeten werken om zo ons eten te verdienen en dus te overleven.

Bronnen:
- Het oog in de storm, door Ellen Geerlings (Hoofdstuk 7.7 Arthur Schopenhauer)

De mens is een essentieel onderdeel van de wereld

Hallo,
Omdat ik de wereld vanuit een christelijk oogpunt bekijk, zou het logisch zijn als mijn antropologische standpunt zou zijn: "De mens is de kroon op gods schepping, dat kun je niet bewijzen, dus je moet het maar geloven. Net zoals je gewoon moet aannemen dat God bestaat. En dat denk ik, klaar." Maar, dat denk ik niet...

God is niet alleen de God van mij, van mijn familie, van de Nederlanders of de hele mensheid. God is de god van alles. Letterlijk alles, van mens, dier, plant en ding. En ook van de schimmels en bacteriën.
In Genesis staat immers beschreven, dat God in zeven dagen de wereld schiep. God schiep niet alleen de mens, God schiep alles hier op aarde.
Hij schiep eerst dag en nacht, maar miste nog iets, en ging verder met creëren. God ging door, totdat hij de mens schiep, maar dat betekent niet dat de mens de kroon op de schepping is. Het betekent dat de mens de wereld compleet maakte. Een horloge zonder grote wijzer is geen perfecte klok, maar het is en blijft een horloge. Maar niet alleen de grote wijzer is onmisbaar, de kleine net zo goed, en het uurwerk erachter, en de batterij. Die grote wijzer is niet de "kroon" op de klok, maar het is wel iets essentieels. De wereld was ook een wereld geweest zonder de mens, maar de mens maakt het compleet. Als God de mens eerder dan de dieren had geschapen, had God de volgende dag de dieren geschapen, en was het dan compleet geweest. De mens is essentieel voor de wereld, maar niet van meer belang dan dieren en planten of schimmels en bacteriën.



Adam en Eva in het hof van Eden (van Lucas Cranach de Oude)

Afrodite, Wat is een mens?

Hallo,

Wat maakt een mens nou zo anders als dieren?
De meeste mensen zeggen dat dat komt doordat mensen 'cultuur' hebben, in tegen stelling tot dieren.

Maar is dat wel zo? Oke, bekend is dat dieren niet echt een cultuur hebben zoals mensen met computers, treinen, ruimtereizen enzovoort.
maar zouden dieren daar niet toe in staat zijn?
Neem bijvoorbeeld de IQ-test, onderzoekers hebben een aap een IQ-test laten doen en de aap had een score van 75. Even ter vergelijking: als mensen een score tussen de 70 en 80 halen dan zitten ze op het niveau van Lager beroeps onderwijs...

En als je kijkt naar dolfijnen, zij hebben grote en geplooide hersens, wat wijst op buitengewone geestelijke vermogens.

Al met al zou je je dus kunnen afvragen of dieren (zoals apen en dolfijnen) niet gewoon even 'slim' als de mens zijn en net zo goed hun eigen 'cultuur' hebben alleen dan in een soort van andere dimensie. Dus niet een hoger of lager niveau dan de mens maar gewoon anders.

Bronnen:
- http://library.thinkquest.org/17963/behaviour-int_lan-nl.html
- http://headlines.nos.nl/forum.php/list_messages/1213

Athene, Mens zijn?

In feite is het heel simpel. We maken toch elke dag mee wat het is om een mens te zijn? We zien toch elke dag mensen om ons heen? Niet dus.

Als je naar de mensen om je heen kijkt, of naar je biologie boek wat mij betreft, zie je dat de mens een dier is dat op twee poten loopt en de andere twee gebruikt om onder meer dingen op te pakken. Verder heeft de mens weinig beharing, niet erg scherpe tanden en klauwen die niet bedoeld zijn als wapen maar als gebruiksvoorwerp. Ook wat zintuigen betreft doet de mens onder voor veel andere dieren. Friedrich Nietzsche (1844 – 1900) zag dit ook. Hij noemde de mens niet voor niets mangelwesen, een incompleet dier.

Toch ziet de mens zich graag als superieur wezen, dat moet toch érgens vandaan komen? Natuurlijk: de rede. Aristoteles: Animal rationale, het denkende dier. Maar hoe weten we nu zo zeker dat onze hond niet kan denken, heb je het hem wel eens gevraagd? Misschien wel, maar begreep je zijn antwoord? Vast niet. In feite kunnen we niet zeker weten of wij de enige zijn die kunnen denken, misschien kunnen dieren het ook wel. Of sterker nog: misschien kunnen wíj het niet eens. Waar bestaan we nu eigenlijk uit? Uit een berg moleculen, of niet soms? Hoe kan het dat die moleculen samen ineens kunnen denken als ze een mens vormen en niet als ze een aap zijn? Weet dat molecuul veel?
Nee, we kunnen er niet zeker van zijn dat één, wij kunnen denken, en twee, dieren dit niet kunnen.

Misschien moeten we het verschil tussen de mens en de dier maar los laten, we kunnen niet waarnemen hoe het is om een dier te zijn, dus eigenlijk is hier na al die eeuwen nog steeds geen zinnig woord over te zeggen.
We doen er nog een schepje bovenop: je kunt niet kijken hoe het is om je buurman te zijn, of je zusje, of je leraar. Als we er van uit gaan dat zijn informatieverwerving en –verwerking hetzelfde gaat als die van jou kun je een heel eind komen, maar in feite weet je het niet zeker. Misschien ben jij wel de enige die kan denken en zijn alle andere organismen (schimmels, planten, dieren) wel een soort robots, zonder ratio en gevoel?
Eigenlijk kunnen we geen antwoord geven op de vraag wat het is om mens te zijn. We kunnen alleen zeggen wat het is om mij te zijn, en dat is voor iedereen anders.

Aangezien we als filosofen toch graag een antwoord willen hebben blijf ik bij mijn eerste definitie van de mens: een dier dat op twee poten loopt, en zijn natuurlijke wapens is gaan gebruiken als werktuigen.

Bronnen:
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Friedrich_Nietzsche
- Cogito, ik denk: inleiding in de filosofie, door Eva Anne le Coultre
- Het oog in de storm, door Ellen Geerlings

Wat is de mens?

Mens zijn, wat is dat nou? Eigenlijk is het vreemd, we zijn het allemaal al ons hele leven, maar we kunnen niet uitleggen wat het nou eigenlijk inhoudt.
Het wordt nog lastiger omdat er tot nu toe eigenlijk geen sluitend antwoordt op gegeven is, als je het aan vijf mensen vraagt, heb je vijf verschillende antwoorden.
Toch wordt het hier alleen maar leuker van, dit zijn de vragen waar we in de filosofie naar uit kijken. Wie wil er nou een vraag beantwoorden, terwijl de oplossing al bekend is? Daarom pakken wij onze kans en voegen ons antwoord toe aan de brij van theorieën die er al is, en hopen dat dat van ons de beste is.

Hoewel we er het liefst zelf over nadenken is het ook belangrijk om een aantal bekende antwoorden te geven.

De mens als denkend dier
Onderandere Aristoteles typeert de mens als denkend dier. De rede is wat de mens onderscheid van de rest van de dieren.

De mens als product van de evolutie
Ik hoef maar één naam te noemen en iedereen weet al waar ik het over heb. Charles Darwin bedacht de evolutietheorie. In deze theorie ontwikkelen soorten doordat alleen degene met de sterkste eigenschappen overleeft, zich voort kan planten, en zo deze sterke eigenschappen overdraagd. Op deze manier is ook de mens ontstaan.

De mens als schepping van God
Een ander standpunt is dat de mens gecreerd is door God. God heeft de mens gemaakt als kroon op zijn schepping en de menselijke soort is vanaf het begin der tijden onveranderd gebleven.

Ontzettend veel filosofen hebben nog oneindig veel andere theorieën bedacht over wat het nou betekend om mens te zijn. Wij doen ons best om daar die van ons aan toe te voegen.

Heb je zelf een mening over mens-zijn? Twijfel niet en plaats een reactie!

Bronnen:
- Cogito, ik denk: inleiding in de filosofie, door Eva Anne le Coultre
- Het oog in de storm, door Ellen Geerlings

Even voorstellen, Afrodite

Hallo,

Ik ben Afrodite en ik ben een beetje 'zweverig' type.
Ik bedoel hiermee dat ik een beetje in alternatieve dingen geloof en problemen benader ik op een als-we-allemaal-maar-rustig-blijven-komt-alles-goed manier :)

Ik hoop dat jullie veel plezier beleven aan het lezen van dit blog :)

Even Voorstellen

Hoi!
Ik ben Diana en zal de stellingen op deze Blog beoordelen vanuit een relativistisch oogpunt.

Even voorstellen, Isis

Hallo allemaal,
Ik ben Isis. Op deze blog is het de bedoeling dat ik reageer met een Christelijke inslag. Ik hoop dat u, maar ook wij, veel plezier beleven aan deze blog voor filosofie:)
Met vriendelijke groet,
Isis

Even voorstelen, Athene

Hallo,

Ik ben Athene. In deze blog bekijk ik de stellingen uit een Empiristisch oogpunt. (Empiristisch: kennis komt van (zintuigelijke) waarneming).
Ik hoop dat jullie veel plezier hebben bij het lezen van deze blog!

Opzet van deze blog

Hallo,

Zoals al eerder in een blog is uitgelegd, zijn wij dus leerlingen van VWO5 die deze blog onderhouden als opdracht voor school.
Er is 1 personage (Gaia) die alle stellingen, huishoudelijke mededelingen enzovoort erop zet, wij kunnen allemaal op haar inloggen.
Dan zijn er nog 4 personages over en onder die namen (Athene, Diana, Isis en Afrodite) reageren wij dan op de stelling die Gaia heeft geplaatst, waardoor er dus een discussie ontstaat!

We hopen dat dit concept gaat werken en dat jullie er veel plezier aan beleven:D

Even voorstellen

Hallo,

Leuk dat je onze blog leest!

Wij zijn leerlingen filosofie aan het VWO en op deze blog houden we bij wat we geleert hebben en wat we daar van vinden. Al deze onderwerpen zullen gaan over wijsgerige antropologie (filosoferen over mens-zijn)
Elk lid van de blog heeft een eigen visie op de filosofie en zal dan ook op zijn eigen manier op onderwerpen reageren.

Veel leesplezier!!