De Levensadem..

Wat maakt mensen tot mensen? Plato heeft ook getracht deze vraag te beantwoorden op een rationalistische manier. Dat houdt in dat hij de rede verantwoordelijk stelt voor de oorsprong van ideeën. Plato kwam met de volgende conclusie.
De mens volgt aan de ene kant zijn verlangens en begeerten maar aan de andere kant kan de mens zich ook over zijn verlangens en begeerten heen zetten. Het vermogen om dit te kunnen doen noemt Plato de Psyche ofwel de levensadem.
Plato vertelt hierbij het verhaal van de tweespan, je moet je voorstellen dat er 2 paarden zijn. Het ene paard is goed en het andere paard is slecht. De paarden worden door een menner geleid, en deze menner is je rede. De paarden en de menner bevinden zich tussen de aarde en de ideeënwereld, het goede paard wil naar de ideeënwereld terwijl het slechte paard naar de aarde wil en toegeven aan zijn verlangens. Het is aan de menner, de rede dus, om alles in goede banen te leiden.

Je hebt ook nog het verschil tussen het klassieke begrip psyche en het moderne begrip psyche. De Griekse betekenis van Psyche is adem of levenskracht, daarvan hebben de romeinen 'animal' afgeleid en dat betekend: levend wezen.
Tegenwoordig vertalen wij psyche vaak met 'geest' of 'bewustzijn'. Maar de Grieken gebruikten het woord psyche zeker anders dan geest of bewustzijn want zij vinden dat ook planten een psyche hebben terwijl we toch niet zo snel zeggen dat een plant psychische problemen heeft...
Tegenwoordig denkt men aan de ziel zoals Plato hem voorstelde namelijk in de rol van menner om alles in goede banen te leiden, maar ik denk dat we niet meer zozeer zien dat het een goed en een slecht paard is. De rede beslist nog wel welke keuzes we maken maar als wij willen toegeven aan onze begeertes dan is dat ook goed, het verschil tussen ‘goed’ en ‘slecht’ is vervaagt. Men moet doen wat hem of haar gelukkig maakt en hoeft niet meer perse naar de ideeënwereld willen/moeten.

Bronnen:
- Het oog in de storm, door Ellen Geerlings (hoofdstuk 8, Gedreven door eros: Plato
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Rationalisme
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Plato
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Idee%C3%ABnleer